مسیج بروکر چیست؟ معرفی کامل + انواع آنها
مسیج بروکر در معماری نرم‌افزار نقش حیاتی دارد. مسیج بروکر (Focus Keyword) یک میان‌افزار است که پیام‌ها را از تولیدکننده‌ها (Producers) دریافت و به مصرف‌کننده‌ها (Consumers) ارسال می‌کند. این ابزار، هنگام استفاده در سیستم‌های توزیع‌شده مثل میکروسرویس‌ها، باعث می‌شود ارتباط بین اجزا قابل اعتماد و مقیاس‌پذیر باشد.
تاریخچه مسیج بروکر
مسیج بروکرها از دهه ۱۹۸۰ شروع شدند. با رشد سیستم‌های توزیع‌شده و افزایش پیچیدگی ارتباطات بین سرویس‌ها، نیاز به ابزارهایی ظهور کرد که پیام‌ها را به‌صورت مطمئن منتقل کنند.
تاریخچه مسیج بروکر
مسیج بروکرها از دهه ۱۹۸۰ شروع شدند. با رشد سیستم‌های توزیع‌شده و افزایش پیچیدگی ارتباطات بین سرویس‌ها، نیاز به ابزارهایی ظهور کرد که پیام‌ها را به‌صورت مطمئن منتقل کنند
چرا از مسیج بروکر استفاده کنیم؟
-
جدایی مؤلفه‌ها: سیستم‌ها بدون نیاز به دانستن آدرس همدیگر، پیام ارسال می‌کنند.
-
مقیاس‌پذیری: با صف‌بندی پیام‌ها، پردازش با بار کنترل‌شده اتفاق می‌افتد .
-
قابلیت اطمینان: تضمین رسیدن و پویایی در صورت خطا.
-
انعطاف‌پذیری پروتکل‌ها: قابلیت تبدیل پیام، روتینگ و فیلتر کردن محتوا
ساختار و اجزا
۱. تولیدکننده (Producer/Publisher)
۲. مصرف‌کننده (Consumer/Subscriber)
۳. صف یا موضوع پیام (Queue/Topic)
۴. اجزای روتینگ: Exchange، topic، routing key
انواع مسیج بروکرها
الگوی صف پیام (Point-to-Point)
در این الگو، هر پیام فقط یک مصرف‌کننده را هدف می‌گیرد. صف‌ها عبارت FIFO را پیاده می‌کنند.
-
مثال: Apache ActiveMQ
الگوی انتشار/اشتراک (Publish-Subscribe)
در این مدل، تولیدکننده پیام را در یک topic منتشر می‌کند و چندین Subscriber دریافت می‌کنند.
-
مثال: RabbitMQ
پردازش جریان (Stream Processing)
برای داده‌های پیوسته و حجیم مناسب است.
-
مثال: Apache Kafka
بروکر‌های توزیع‌شده (Distributed Brokers)
دارای مقیاس‌پذیری بالا و تحمل خطا.
-
مثال: Apache Pulsar
نمونه‌های معروف
| بروکر | پروتکل اصلی | کاربرد اصلی |
|---|---|---|
| RabbitMQ | AMQP, MQTT, STOMP | صف و pub‑sub، میکروسرویس |
| Apache Kafka | TCP log-based | پردازش جریان، بلادرنگ |
| ActiveMQ | JMS, MQTT, AMQP | سیستم‌های سازمانی |
| Amazon SQS | AWS cloud | صف مدیریت‌شده |
| Google Pub/Sub | HTTP/gRPC | پیام‌رسانی توزیع‌شده |
(برای هر مورد توضیح دهید و لینک‌های داخلی یا خارجی قرار دهید.)
لینک‌های پیشنهادی:
مزایا و معایب
مزایا
-
بهبود مقیاس‌پذیری و پایداری
-
پشتیبانی از ناهمزمانی
-
تطبیق‌پذیری پروتکل
-
امنیت جریان پیام
معایب
-
پیکربندی و نگهداری نیاز به دانش فنی بالا دارند.
-
تاخیر نسبت به ارتباط مستقیم.
-
هزینه اضافی برای راهبری و نظارت.
نکات عملی برای انتخاب
-
حجم پیام‌ها
-
حساسیت به تاخیر
-
نیاز به پشتیبانی فنی
-
بودجه و زیرساخت
مطالعه موردی
۱. فروشگاه آنلاین:
با استفاده از مسیج بروکر، نوتیفیکیشن‌ها و پردازش سفارش را جدا کرده‌اند.
۲. سیستم IoT:
با Kafka، پردازش و آنالیز لحظه‌ای میلیون‌ها پیام از سنسورها.
پرسش‌های متداول (FAQs)
۱. مسیج بروکر و صف پیام یکی هستند؟
بسته به مدل: صف پیام نوعی از مدل‌هاست (Point‑to‑Point).
۲. آیا همیشه پیام‌ها منتظر مصرف می‌مانند؟
بله، تا مصرف‌کننده آماده باشد، صف‌ها پیام را نگه می‌دارند
۳. فرق مسیج بروکر با ESB چیست؟
ESB گسترده‌تر است؛ بروکر فقط پیام‌رسانی انجام می‌دهد .
